Toàn thôn Nặm Đăm, xã Quản Bạ hiện có 60 hộ gia đình sinh sống, với 100% là đồng bào người dân tộc Dao. Trong đó, có 27 hộ gia đình phát triển dịch vụ du lịch cộng đồng, nhà ở Homestay lưu trú. Điểm nhấn cho việc thu hút khách đến làng Nặm Đăm đó chính là kiến trúc nhà ở trình tường của đồng bào bản địa nơi đây. Để trình hoàn thiện một ngôi nhà trình tường, người dân phải chuẩn bị vật liệu chủ yếu là đất có tính dẻo, mịn, màu vàng sậm. Việc trình tường cho một ngôi nhà đòi hỏi nhiều nhân công tham gia và phải có kinh nghiệm làm.

Ông Lý Tà Đành, thôn Nặm Đăm, xã Quản Bạ chia sẻ: Đối với người dân tộc Dao của chúng tôi từ trước đến giờ vẫn giữ nét văn hóa truyền thống nhà ở, 100% các hộ trong thôn đều ở nhà trình tường truyền thống. Bình thường mỗi ngôi nhà trình tường sẽ có từ 03 gian đến 5 gian, trong đó theo phong tục là gian giữa để thờ cúng tổ tiên. Đặc biệt ở chỗ, dưới mỗi ngôi nhà trình tường của người Dao tại bản, chim én đều làm tổ, tượng trưng cho sự may mắn và yên bình, đây cũng là yếu tố khách du lịch rất thích đến với Nặm Đăm.

Thực tế thấy rằng tại thôn Nặm Đăm, một ngôi nhà trình tường sẽ có kiến trúc 02 tầng, trong đó tầng 1 được trình tường vuông vắn với bề dày của tường là 80cm, tầng 2 sẽ được thiết kế bằng vật liệu gỗ chắc chắn, sàn nhà và vách tường sẽ được ốp bằng gỗ, mái lợp ngói âm dương, có hiên nhà rộng. Mỗi ngôi nhà trình tường thường có 3- 5 gian, chi phí cho 01 ngôi nhà trình tường 02 tầng sẽ mất khoảng 400-500 triệu đồng, trong đó nguyên phần trình bằng đất sẽ giao động khoảng từ 60- 70 triệu đồng. Với đặc thù độc đáo ấm về mùa đông, mát về mùa hè những ngôi nhà trình tường tại thôn Nặm Đăm đã và đang trở thành điểm đến thu hút khách du lịch. Hiện tại, bên cạnh những ngôi nhà trình tường bề thế, người dân trong thôn đã cải tiến thành những bugalow nhỏ nhắn được trình tường đất để đón khách du lịch.  Đây cũng là hướng đi được UBND xã Quản Bạ định hướng cho hộ dân phát huy văn hóa truyền thống nhà ở để phát triển du lịch với những giải pháp phù hợp.

Đồng chí Thào Thái Tâm, Phó Chủ tịch UBND xã Quản Bạ trao đổi: Cùng với các nét văn hóa truyền thống như Lễ cấp sắc, văn hóa ẩm thực thì kiến trúc nhà ở trình tường vẫn được người dân tộc Dao, thôn Nặm Đăm giữ gìn. Thực tế thấy rằng, những năm trở lại đây Nặm Đăm là địa chỉ đỏ trong hành trình du lịch của nhiều du khách trong và ngoài nước khi tìm về với Cao nguyên đá Đồng Văn. Cũng là thôn động lực của xã, vì vậy việc bảo tồn và giữ gìn, phát huy các nét văn hóa truyền thống người dân bản địa sẽ tiếp tục được UBND xã thực hiện với giải pháp: Tổ chức các lễ hội văn hóa truyền thống tại thôn; Vận động các hộ gia đình mở rộng du lịch, tận dụng các nét văn hóa truyền thống thu hút du khách; Chủ động chuyển đổi số, quan tâm đến công tác giới thiệu quảng bá...

Những ngôi nhà trình tường truyền thống tại bản Nặm Đăm được bao bọc bởi núi non trùng điệp và hồ nước trong xanh. Tôn lên một phong cảnh núi rừng mộc mạc, đơn sơ, nguyên vẹn. Đưa du khách đến với cuộc sống giản dị của đồng bào người dân tộc Dao. Giữ gìn, bảo tồn và phát huy những nét văn hóa truyền thống gắn với phát triển du lịch cộng đồng là định hướng rõ ràng được thể hiện bằng Nghị quyết chuyên đề của Đảng bộ huyện Quản Bạ trong nhiệm kỳ 2020- 2025. Qua đó, từng bước thúc đẩy ngành công nghiệp không khói tại huyện phát triển mạnh mẽ trong tương lai.