Theo số liệu thống kế mới nhất trên các nền tảng mạng xã hội như: Facebook, zalo, tiktok và một số mạng khác. Tỷ lệ người sử dụng mạng tại Việt Nam đã và đang tăng lên ở con số cao mức 78,1% (số liệu khảo sát đầu năm 2022). Đặc biệt, độ tuổi sử dụng mạng có xu hướng tiếp tục tăng cao bao gồm cả các thanh thiếu niên ở vùng thành thị và nông thôn. Mạng xã hội đã trở thành một diễn đàn để tiếp cận thông tin, giao lưu kết bạn, chia sẻ và lưu giữa những khoảnh khắc, kỷ niệm đẹp của một tổ chức, nhóm người hoặc chủ thể cá nhân. Từ sự năng động, nhanh chóng, kịp thời của mạng xã hội đó đã tạo lên làn sóng mạnh mẽ khiến mạng xã hội dường như là một phần tất yếu trong cuộc sống của cộng đồng dân mạng.

Song thực tế phải nhìn nhận rằng, trên mạng xã hội hiện nay điển hình như Facebook, nhiều tài khoản đã và đang lợi dụng tính năng thông tin nhanh chóng, lan tỏa mạnh mẽ để có những phát ngôn thiếu chuẩn mực, thiếu tôn trọng, hoặc dùng những từ ngữ không hay để miệt thị người khác. Tình trạng này lại đang rơi vào tất cả các lứa tuổi sử dụng mạng xã hội từ thanh, thiếu niên đến bộ phận người sử dụng mạng trung tuổi, báo động hơn tỷ lệ thanh niên sử dụng mạng xã hội nhằm “câu like, câu view” bằng những thông tin chưa được kiểm chứng hay những thông tin với những từ ngữ “giật gân” thiếu tính văn minh nhằm tạo hiệu ứng đám đông cổ xúy cho lời nói, hành động trên mạng xã hội của tài khoản nào đó lại đang chiếm cao.

 Bạn Cao Hồng Thủy, xã Quyết Tiến, huyện Quản Bạ  chia sẻ: Hiện nay bản thân em cũng sử dụng nền tảng mạng xã hội Facebook và Titok trong thời gian rảnh với mục đích giải trí. Em thấy rằng, thông tin trên mạng xã hội khá lớn, đa dạng vì vậy khi đọc, xem, nghe mỗi chúng ta phải biết chọn lọc để có thể lĩnh hội những điều hay và loại bỏ những điều tiêu cực.

Tuy nhiên, thẳng thắn nhìn nhận rằng không phải ai cũng có kiến thức cơ bản khi tham gia các hoạt động trên không gian mạng. Nói ví von một cách đó là sự xuất hiện của các “anh hùng thời đại bàn phím” trên mạng xã hội với nhịp phím gõ xuyên biên giới; Khiến ranh giới giữa thông tin “đúng và sai” cũng trở lên mong manh và đan xen lẫn lộn nhau. Đáng nói, tình trạng này lại rơi vào đại bộ phận giới trẻ. Đây là hồi chuông cảnh tỉnh cho những nhận thức những phát ngôn trên không gian mạng của các bạn trẻ hiện nay.

Về những ứng xử cũng như phát ngôn trên không gian mạng trong tình hình hiện nay, Nguyên Chủ tịch UBND huyện Quản Bạ ông Lệnh Hậu Ninh cho biết thêm: Quan điểm của tôi thấy rằng, hiện nay trên mạng xã hội có rất nhiều thông tin đa chiều. Bên cạnh những hình ảnh tôn vinh sự lãnh đạo sáng suốt của Đảng, nhà nước, chính quyền ta thì vẫn còn một số luồng thông tin trái chiều, không phù hợp với chế độ xã hội ta. Tôi cho rằng những người sử dụng mạng phải có nhận thức, kiến thức đầy đủ trước khi tham gia bàn luận một vấn đề nào đó. Đặc biệt là các bạn trẻ cần phải nâng cao ý thức hơn nữa khi sử dụng và có những phát ngôn trên mạng xã hội.

Gia đình chị Lương Thị Thiền, trú tại thôn Bảo An, thị trấn Tam Sơn, huyện Quản Bạ vô tình trở thành một nạn nhân của những phát ngôn khiếm nhã, không đúng sự thật trên mạng xã hội facebook. Điều này đã ảnh hưởng rất lớn đến cuộc sống của gia đình chị Lương Thị Thiền. Trước áp lực đó, gia đình chị Thiền đã phải nhờ đến sự vào cuộc của cơ quan chức năng giải quyết. Chị Lương Thị Thiền chia sẻ: Sự việc vừa qua đã ảnh hưởng rất lớn đến cuộc sống và tinh thần của tôi và các thành viên trong gia đình. Có một áp lực rất lớn và thực sự nặng nề khiến tôi bị tổn thương, mặc dù những thông tin tài khoản mạng xã hội đó đăng điều không đúng sự thật.

Quyền tự do ngôn luận của công dân không có nghĩa là được lạm dụng để có những phát ngôn thiếu chuẩn mực, khiếm nhã, không đúng sự thật trên không gian mạng. Để nâng cao việc ứng xử có văn hóa trên không gian mạng, ngày 17/6/2021 Bộ thông tin và truyền thông đã ban hành Quy tắc ứng xử trên mạng xã hội gồm 8 nội dung. Cùng với đó Luật an ninh mạng tiếp tục được thực hiện nghiêm, để việc thật - ảo giữa đời thường và trên mạng xã hội được phân minh rõ ràng, mạch lạc. Đồng thời, cũng để thế giới mạng không làm tổn thương, tạo áp lực cho bất kỳ một tổ chức, cá nhân nào. Xây dựng nét đẹp văn hóa trên không gian mạng trong tình hình mới là rất quan trọng. Vì vậy, mỗi người sử dụng mạng hãy “Không đăng điều trái luật - Đọc, xem, nghe nội dung lành mạnh - Đưa tin, chia sẻ có trách nhiệm - Lan tỏa những tin tức tốt đẹp và bình luận có văn hóa”.