Cách thành phố Hà Giang gần 50 km, chạy dọc theo quốc lộ 4C đường đi Hà Giang – Đồng Văn bạn sẽ đi qua huyện Quản Bạ, một huyện miền núi với nhiều địa danh đẹp thu hút khách du lịch
    Địa danh đầu tiên khi đến Quản Bạ là Đền Bình An và Miếu làng Đán, nằm tại thôn Lùng Thàng và thôn Đông Tinh xã Quyết Tiến, điểm tâm linh khi du khách đặt chân đến Cao nguyên đá Đồng Văn để cầu cho một hành trình khám phá Cao nguyên đá an toàn và gặp nhiều may mắn. Nối tiếp đó, điểm đẹp và hấp dẫn nhóm tượng đá Thạch Sơn Thần là một di sản, một điểm đến tuyệt đẹp nằm trong quần thể di sản địa chất cao nguyên đá Đồng Văn. Trải qua nhiều năm Thạch Sơn Thần luôn tạo được cho mình vẻ hấp dẫn riêng, từ sự cheo leo, sự nứt nẻ cho đến vẻ đẹp có hồn thần linh trong từng tượng đá. Nhìn từ xa, nhóm tượng đá Thạch Sơn Thần nổi lên sừng sững thành một cụm, với 7 chiếc cột đá vôi có niên đại gần 400 triệu năm trước. Bên cạnh đó, là nhà văn hóa cộng đồng dân tộc Bố Y cũng thuộc xã Quyết Tiến. Dân tộc Bố Y là một trong những dân tộc có dân số ít nhất trong cộng đồng 54 dân tộc Việt Nam. Tại Nhà văn hóa dân tộc Bố Y thôn Nậm Lương, xã Quyết Tiến hiện là không gian lưu trữ, bảo tồn, trưng bày những giá trị văn hóa của dân tộc Bố Y với khoảng hơn 100 hiện vật và hình ảnh đang được trưng bày là các vật dụng dùng trong lao động sản xuất và tinh thần của dân tộc Bố Y. Trên những cung đường ngoằn nghèo uốn lượn như một dải lụa, tạo cảm giác cho người đi có một cái nhìn vô cùng độc đáo của những con đường nơi đây, lại vừa tạo cảm giác mạnh bởi sự “vắt vẻo” bên cạnh những vách núi đá chênh vênh. Du khách dừng chân tại Cổng trời Quản Bạ, ở vị trí này du khách có thể ngắm trọn toàn cảnh thị trấn của huyện vùng cao Quản Bạ xinh đẹp dưới thung lũng thật bình yên; Đặc biệt ở đây có thể chiêm ngưỡng vẻ đẹp đến lạ thường của núi Đôi cô tiên, cùng với thướt tha những chùm mây trắng tinh khôi lững lờ trôi mà chỉ có ở huyện Quản Bạ, tỉnh Hà Giang.

Điểm du lịch tâm linh Đền Bình An và Miếu Làng Đán, xã Quyết Tiến.

    Đến với Quản Bạ phải nói đến loại hình du lịch cộng đồng Homestay dành cho những du khách thích khám phá, trải nghiệm và tìm hiểu về phong tục tập quán của người dân địa phương. Những năm gần đây, loại hình du lịch homestay ở Quản Bạ khá phát triển và bước đầu đã đem lại thành công.
     Những ngôi nhà sàn to, bề thế được lát gỗ dày và sạch sẽ. Mái nhà lợp lá cọ, trên những hàng cột được lắp bóng điện trang trí khéo léo. Tầng một của nhà sàn được thiết kế các bàn cho khách ngồi ăn uống, ngắm cảnh thiên nhiên, được trang trí bằng những vật dụng độc đáo, mang dáng dấp truyền thống của người Dao. Tất cả những vật dụng nhỏ nhất của ngôi nhà đều tạo ra vẻ hài hòa với không gian của miền cao núi đá. Đặc biệt, nhà sàn có tổ chức hoạt động văn hóa bản để du khách đến nghỉ tại đây được thưởng thức văn hóa dân tộc bản địa như: hát lửa trại, nhảy sạp, diễn văn nghệ cấp sắc. Điểm nhấn của du lịch Homestay chính là những khu vườn quanh nhà, đây là nơi lý tưởng để du khách thả hồn vào thiên nhiên, đất trời, tận hưởng không gian yên tĩnh, trong lành, mát mẻ. Khu vườn rộng rãi cũng là nơi thích hợp tổ chức các trò chơi vận động của các đoàn khách tập thể. Đến nay, xã Quản Bạ đã có nhiều gia đình người Dao tiếp tục triển khai làm du lịch cộng đồng (homestay), đưa kinh tế thôn bản phát triển theo hướng bền vững, phát huy được bản sắc văn hóa dân tộc.
     Nghề thủ công truyền thống độc đáo của nhiều dân tộc được khôi phục, làm ra những sản phẩm lưu niệm rất được du khách, đặc biệt là khách quốc tế yêu thích đem lại giá trị kinh tế cao. Điển hình như thổ cẩm của người Mông ở Lùng Tám, thổ cẩm của người Dao Nặm Đăm… làm ra các sản phẩm, đồ lưu niệm, sản phẩm chạm khắc bạc hay như nghề lấy lá thuốc, lá thuốc tắm truyền thống của người Dao đỏ đang ngày càng nổi tiếng. Du khách đến thăm các làng văn hóa du lịch thường có nhu cầu xem văn nghệ. Vì vậy việc xây dựng các đội văn nghệ dân gian khai thác vốn dân ca dân vũ phong phú, đặc sắc của các dân tộc để phục vụ du khách. Danh hiệu “Nhà ở có phòng cho khách du lịch thuê đạt tiêu chuẩn ASEAN” cho 5 hộ dân của Việt Nam, trong đó có Dao Homestay tại thôn Nặm Đăm. Sự công nhận của quốc tế đã giúp khẳng định hơn nữa những tiềm năng du lịch tại đây, khiến lượng khách đến thôn tăng lên gấp nhiều lần, từ cuối năm 2018 đến nay lượt khách đến với làng du lịch cộng đồng Nặm Đăm là 5200 lượt khách với doanh thu gần 01 tỷ đồng.

Toàn cảnh Làng VHDL cộng đồng Nặm Đăm, xã Quản Bạ.

Cách thị trấn Tam Sơn gần 10 km Lùng Khúy hay còn gọi là Cao nguyên Đệ nhất động, hang động đẹp nhất cao nguyên đá Đồng Văn. Nơi đây đã được thiên nhiên ban tặng cảnh đẹp hùng vĩ mà mang nhiều nét quyến rũ làm nao lòng người.
Hang Lùng Khúy tọa lạc tại thôn Lùng Khúy, xã Quản Bạ, huyện Quản Bạ. Với chiều dài hang hơn 300 m; Hang Lùng Khúy là một hang động còn rất nguyên sơ với nhiều nhũ đá lộng lẫy, hình thù lạ mắt; Kích thích trí tưởng tượng của du khách. Từ chân núi, du khách đi bộ khoảng 1km để lên đến cửa động. Nhiệt độ trong động chừng 18 độ C, nên ngay khi đến cửa, du khách không còn thấy mệt mỏi và muốn tiếp tục khám phá ngay bởi một luồng khí mát từ trong tỏa ra. Trong động có vô vàn thạch nhũ được kiến tạo trong hàng trăm triệu năm, từ trần hang rủ xuống, từ dưới đất nhô lên với nhiều hình thù kỳ thú, tuyệt đẹp. Nơi đây thạch nhũ được pha với thạch anh nên dưới ánh đèn tạo thành những ánh hào quang kỳ ảo.
Suốt chiều dài hơn 300m; Động Lùng Khúy cho ta khám phá sự nguyên sơ, tráng lệ, không khác gì những hoàng cung lộng lẫy trong lòng đất. Trên chiều dài khám phá ấy ta bắt gặp nhiều khối thạch nhũ kỳ lạ với nhiều hình thù khác nhau, tha hồ cho du khách tưởng tượng, liên tưởng đến các con vật, ao hồ, bể chứa nước. Những hình thù đó đều do thạch nhũ tạo nên trên vách động hoặc dưới nền đất đá. Nhiều chỗ thạch nhũ vẫn đang được tạo nên bởi những giọt nước rỉ nhỏ một cách bền bỉ từ trần động xuống. Hang Lùng Khúy xứng đáng với tên gọi “Đệ nhất động” trên cao nguyên đá; Hứa hẹn là điểm dừng chân hấp dẫn mà du khách không thể bỏ qua khi đến với huyện Quản Bạ. Nếu du khách muốn ngắm trọn vẹn vẻ đẹp thiên nhiên, nơi vùng cao Quản Bạ thì không thể bỏ qua nơi cổng thành Cán Tỷ và rừng nghiến Cán Tỷ. Đến nơi đây không chỉ là một địa điểm chek in đẹp mà còn là nơi gắn liền với những di tích lịch sử, những câu chuyện, những dấu mốc lịch sử. Trải qua bao nhiêu năm vẫn tồn tại với thời gian, vẫn thu hút được đông dảo khách du lịch về thăm quan.
     Còn đối với HTX dệt thổ cẩm lanh Lùng Tám và Cán Tỷ trong các tour du lịch đến Hà Giang, thì HTX dệt thổ cẩm Lùng Tám và Cán Tỷ không chỉ nổi tiếng là một địa điểm lý tưởng thu hút du khách. Và ở mỗi tấm vải được trang trí các đường nét hoa văn truyền thống, những hình ảnh mang đậm nét màu sắc, gần gũi với con người dân miền núi. Đặc biệt, là họa tiết truyền thống của người dân tộc Mông trên vùng cao nguyên địa chất Hà Giang. Tại đây, du khách có thể trực tiếp mặc các trang phục truyền thống, mặc áo, đội khăn, đeo túi, vòng bạc. Có thể nói, nghề dệt lanh truyền thống trở thành lối thoát nghèo cho bà con, đồng thời mở ra hướng phát triển du lịch nơi cao nguyên đá này.
     Trong phát triển du lịch ngoài mức độ đáp ứng cơ bản về dịch vụ, thì việc phát huy lợi thế sẵn có của các sản phẩm đặc trưng ở địa phương. Từ đó khơi dậy tiềm năng phát triển, quảng bá các sản phẩm đặc thù ở Quản Bạ cũng là một trong những giải pháp, hướng đi hiệu quả. Đó chính là OCOP, Đề án mỗi xã một sản phẩm tỉnh Hà Giang. Là địa phương triển khai thí điểm Đề án OCOP mỗi xã một sản phẩm tỉnh Hà Giang giai đoạn 2018-2020, định hướng đến năm 2030, toàn huyện Quản Bạ đã lựa chọn được 14 sản phẩm để tập trung thực hiện và tiến hành đánh giá, xếp loại chất lượng OCOP. Huyện cũng đã ban hành bộ tiêu chí tạm thời để có cơ sở đánh giá mức độ của các sản phẩm tham gia chương trình, trên cơ sở đó thực hiện việc đánh giá để lựa chọn ra những sản phẩm có thể hoàn thiện tiêu chí trong năm 2018, đồng thời có kế hoạch hỗ trợ để hoàn thiện những tiêu chí còn thiếu cho các sản phẩm trong trước mắt cũng như lâu dài. Kết quả đã có 27 chủ thể, trong đó có 16 HTX, 1 tổ hợp tác, 10 hộ dân đăng ký cho 37 sản phẩm tham gia chương trình, trong đó có 8 sản phẩm là ý tưởng, 29 sản phẩm đã có. Qua đánh giá kết quả 29 sản phẩm đã có, 13 sản phẩm đạt 4 sao; 2 sản phẩm đạt 3 sao; 14 sản phẩm đạt 2 sao. Cũng trong năm đầu triển khai, các chủ thể tham gia OCOP đã được tăng cường công tác tập huấn và tư vấn tại chỗ nhằm chủ động hình thành tổ chức mới hoặc tái cơ cấu tổ chức mới theo tiêu chí OCOP.
Cũng là sản phẩm đăng ký thực hiện OCOP, sản phẩm Bản San Trà của HTX Kim Thăng là một trong những sản phẩm được xếp hạng 4 sao. Với mong muốn khôi phục, phát huy sản phẩm chè truyền thống ở một số vùng chè nổi tiếng của huyện Quản Bạ như Tùng Vài, Cao Mã Pờ, Tả Ván... hướng đến thị trường xuất khẩu, HTX Kim Thăng đã mạnh dạn đầu tư máy móc, công nghệ hiện đại, liên kết với người dân để sản xuất ra sản phẩm chè cao cấp. Điểm đặc biệt ở Bản San Trà, mặc dù là sản phẩm mới, cao cấp trên thị trường nhưng quy trình tạo ra sản phẩm hoàn toàn dựa trên cách làm truyền thống của người dân. Người dân tham gia đến 70% các công đoạn. Chính vì vậy, Bản San Trà có thể coi là một sản phẩm truyền thống của người dân địa phương, phát triển sản phẩm này cũng được coi là khơi dậy tiềm năng, nâng cao giá trị cho cây chè cổ thụ ở Quản Bạ.
    Ẩm thực Quản Bạ cũng mang một màu sắc rất riêng. Du khách từng mong ước được đến đây thả hồn và thưởng thức những món ăn độc đáo. Du lịch Quản Bạ du khách sẽ thoả mong ước đón men say của rượu ngô Thanh Vân làm ngây ngất lòng người, cùng với thắng cố; thịt hun khói, lạp xường, gà đồi, lợn cắp nách, được chế biến với nhiều món khác nhau và hương vị đặc trưng qua cách chế biến của người địa phương nó trở nên hấp dẫn vô cùng. Ngoài ra còn có món mèn mén, sôi ngũ sắc, cá suối rán giòn, bánh dầy…Hẳn sẽ là những trải nghiệm tuyệt vời cho du khách khi đặt chân đến Quản Bạ.
    Quản Bạ mang vẻ đẹp quyến rũ và lãng mạn như 1 câu truyện cổ tích mà ở đó còn thật nhiều điều bí ẩn cần khám phá. Du khách hãy 1 lần đến với Quản Bạ xinh đẹp này xinh đẹp này để rồi nhớ mãi. Và lại hẹn 1 dịp không xa sẽ còn nhớ lại.