Thị trấn Tam Sơn, huyện Quản Bạ hiện có 1635 hộ, 6399 khẩu với 13 dân tộc cùng sinh sống trên địa bàn. Trong đó, dân tộc Tày chiếm tới 46%. Mỗi một dân tộc tại thị trấn Tam Sơn đều có những phong tục, tập quán khác nhau, các giá trị văn hóa truyền thống được thể hiện trong dân ca, dân vũ, đám hiếu, đám hỷ, nghi lễ thờ cúng tổ tiên. Song cũng có những hủ tục, phong tục lạc hậu không còn phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế - xã hội và thực tế hiện nay.
Với vai trò xung kích của tuổi trẻ và nhận thức sâu sắc về trách nhiệm của mình là những tuyên truyền viên trẻ, tri thức tại gia đình, khu dân cư. Đoàn thanh niên thị trấn Tam Sơn đã đẩy mạnh việc thực hiện Đề án số 16 BCH Đảng bộ huyện Quản Bạ và Đề án số 01 của Đảng ủy thị trấn Tam Sơn trong tích cực bài trừ các hủ tục, phong tục lạc hậu trong việc cưới, việc tang, xây dựng nếp sống văn minh trong vùng đồng bào dân tộc trên địa bàn thị trấn.
Bí thư Đoàn thanh niên thị trấn Tam Sơn Chu Đình Quý trao đổi: Ban chấp hành Đoàn thị trấn đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền đến các đoàn viên thanh niên trên địa bàn về các nội dung liên quan đến các Đề án của huyện, của thị trấn trong xóa bỏ các hủ tục, phong tục tập quán lạc hậu, giữ gìn bảo tồn văn hóa truyền thống thông qua các buổi Hội thảo, Hội nghị, buổi sinh hoạt chi đoàn hay các hoạt động thực tế khác tại cơ sở. Cùng với ĐTN thị trấn tích cực tham gia các cuộc thi liên quan do các cấp tổ chức.
Gia đình chị Nguyễn Thị Nguyệt, thôn Bảo An không may chồng chị vừa qua đời do bệnh hiểm nghèo. Sau khi được thị trấn tuyên truyền, nén sự đau thương, mất mát, chị Nguyệt cùng các con trong gia đình đã tổ chức đám tang cho chồng trên tinh thần tiết giảm các hủ tục, thu hẹp đầu đám.
Chia sẻ với phóng viên, Chị Nguyễn Thị Nguyệt cho hay: Trong đám ma của chồng vừa rồi, gia đình đã tổ chức đơn giản, chỉ được tổ chức 2 đầu đám tá và khươi tức là bên ngoại và con rể (một cậu và một rể), chỉ mổ một con lợn không quá 60 kg, con ruột chỉ được mang 01 hoa phướn đến viếng, còn lại cháu chắt đóng góp bằng tiền mặt. Thời gian tổ chức đám tang không quá 48 giờ. Tôi cũng mong rằng, khi gia đình ai không may có người chết thì hãy tổ chức tiết kiệm như gia đình tôi để tránh lãng phí, gây mất vệ sinh.
Việc tuyên truyền bài trừ các hủ tục trong việc thách cưới cao, nạn tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống cũng được Đoàn thanh niên TT Tam Sơn thực hiện có hiệu quả. Nhiều buổi nói chuyện giữa Đoàn thanh niên thị trấn với các gia đình có con trong độ tuổi vị thành niên được thực hiện thường xuyên. Và được, các bậc phụ huynh trong gia đình rất ủng hộ, lắng nghe.
Vui vẻ cho biết, Anh Lệnh Xuân Thắng, thôn Bảo An bày tỏ: Gia đình tôi hiện có con gái đang học cấp 3, sau khi nghe tuyên truyền và quan điểm của cháu. Gia đình tôi thấy rằng, cần loại bỏ hủ tục tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống, không ép gả con gái lấy chồng sớm, việc thách cưới bằng tặng phẩm và tiền cần được rút bớt.
Ngoài ra, các buổi tìm hiểu các nét văn hóa truyền thống của cộng đồng các dân tộc trên địa bàn thị trấn như: nét đẹp văn hóa Then của người Tày; Một số phong tục, tập quán của người Tày trong việc cưới, việc tang. Và lắng nghe nghệ nhân dân gia chia sẻ về những phong tục không còn phù hợp trong bối cảnh hiện nay cần phải bài trừ thường xuyên được tổ chức.
Đến nay, trên địa bàn thị trấn Tam Sơn đối với đám hiếu đã giảm các đầu đám và mang góp lễ vật nhiều; Đối với đám hỷ, nghiêm cấm việc ép rượu trong lễ cưới đặc biệt là khi giao nhận các tặng phẩm cho nhà trai; Phong tục thách cưới cao đã giảm đáng kể. Các thôn, tổ dân phố trên địa bàn đã tổ chức thành lập các Ban tổ chức lễ tang. Những kết quả đáng mừng trên có thể thấy vai trò của mỗi ĐVTN trên địa bàn thị trấn Tam Sơn đã được phát huy và là một nhân tố quan trọng, tích cực cùng các cấp, các thôn, tổ dân phố tại địa phương trong thực hiện bài trừ các hủ tục, phong tục tập quán không còn phù hợp.
